Een uitleganimatie laten maken. Hoe en waarom!

Maar als je wilt dat bepaalde informatie echt blijft hangen bij de kijker dan is het belangrijk dat de boodschap wordt teruggebracht naar de kern. Zo maakten wij voor een gelijke rechten organisatie in België animaties over bepaalde ongelijkheden bij onze zuiderburen. Een van de boodschappen was bijvoorbeeld dat mantelzorgers niet veel steun krijgen vanuit de overheid terwijl ze een enorm belangrijke rol vervullen en daar eigenlijk wel wat hulp of verlichting bij zouden kunnen gebruiken.

Nu is dit een onderwerp waarover met gemak een 2 uur durende documentaire gemaakt zou kunnen worden. Waar lopen mantelzorgers tegenaan? Hoe redden ze het financieel? Wat zijn de alternatieven? Waarom is er geen andere hulp beschikbaar? Uiteindelijk hebben we met de opdrachtgever gekozen om de boodschap op een heel eenvoudige manier weer te geven, de kern is dat er aandacht moet komen voor mantelzorgers die het zwaar hebben. Door het gebruik van humor en overdrijving konden we ervoor zorgen dat binnen 20 seconden een heldere boodschap werd overgebracht welke de kijker aan het denken zet. Kortom, ga naar de kern van je verhaal, zorg dat het allerbelangrijkste overkomt.

TIP 2: Wie is je doelgroep, en hoe bereik je die/ spreek je ze aan?

Enorm belangrijk, wie wil je bereiken? Spreek je jongeren aan, of juist senioren? Zijn het bezoekers van je website? Potentiële klanten? Of zijn het specialisten in een bepaald vakgebied? Het zal duidelijk zijn dat je patiënten anders wilt aanspreken in een medische animatie dan specialisten in een ziekenhuis.

Een patiënt weet waarschijnlijk niet heel veel van de materie, bovendien kan deze patiënt bijvoorbeeld laag-geletterd zijn. Je wilt je ideale publiek of potentiële klant blijven boeien, dus kruip in de huid van je doelgroep.

TIP 3: Houd het kort en bondig (beperk je tot de essentie)

Zoals ook benoemd in tip 1 is het belangrijk om niet teveel te willen vertellen. Dit is een lastig punt. Met een gemiddeld voorleestempo kan je ongeveer 130 woorden in een minuut kwijt. De ideale lengte voor een uitleganimatie is ergens tussen de 1 en 2 minuten. De maximale lengte hangt af van je publiek, en het medium waarop het wordt bekeken. De Facebook kijker is snel afgeleid en houdt het vaak niet langer dan een minuut vol, terwijl een zaaltje vol met mensen die naar een presentatie luisteren en kijken met gemak 3 of 4 minuten geboeid kunnen blijven. Een gemiddelde patiënt die een operatie zal ondergaan heeft er naar alle waarschijnlijkheid ook best een minuut of 3 voor over om te kijken naar wat er zal gaan gebeuren. En de bezoeker van een website die even snel wil weten wat hij op die site kan vinden is mogelijk slechts bereid om 30 seconden van zijn of haar tijd te investeren. Mocht je boodschap toch erg uitgebreid zijn en is het moeilijk om onderdelen te schrappen, kijk dan of het wellicht de moeite waard is om er 2 animaties van te maken, met elk een heldere boodschap.

TIP 4: Toon lef, wees niet te voorzichtig

Je wilt voorkomen dat je animatie te saai wordt, of dat de boodschap niet overkomt omdat het niet tot de verbeelding spreekt. Wat zijn campagnes die je na jaren nog steeds weet? Dat zijn of tv commercials die je zo vaak hebt gezien dat ze je hoofd nooit meer verlaten of filmpjes die opvallend waren, qua vorm of inhoud. Dat kan een gewaagde inhoud zijn maar niet elke boodschap leent zich daarvoor. Humor is een enorm krachtige tool die in vele vormen kan komen. Humor hoeft niet alleen in je verhaal te zitten, het kan ook in de beweging of een gezichtsuitdrukking tot uiting komen. Als je je animatie op social media laat rondgaan dan is viral gaan een hele welkome situatie. Met een voorzichtige, niet opvallende animatie weet je in ieder geval dat dat niet zal gaan gebeuren.

Het bekende voorbeeld van de klant die op zoek is naar een boormachine om een gat in zijn muur te boren om een schilderij op te hangen en die niet per-se geïnteresseerd is in een boormachine, maar in een schroef in zijn muur voor een schilderij. Echter kan het voor deze klant toch heel interessant zijn om te weten hoe die machine werkt, want hij/zij is voornemens om zelf een gaatje te boren.

Dus niet alles is zwart wit, verplaats je wederom in de kijker en bedenk wat deze echt wil weten en waar ze mee geholpen zijn.

TIP 6: Mobile only: de eerste paar seconden moeten gelijk pakken

We gaan steeds meer richting een ‘mobile only’ tijdperk toe. Waar we de afgelopen jaren steeds meer ons best deden om een website responsive te maken en te zorgen dat dit er op mobiel ook goed uitzag, wordt het de komende tijd omgedraaid, de smartphone is het belangrijkste en het is mooi meegenomen als de website op een desktop ook lekker werkt.

Voor een animatie geldt dat ook en op een smartphone hebben mensen vaak minder tijd dan achter een desktop, dus zorg dat je animatie gelijk boeit. Als je film in iemands tijdlijn op social media langskomt en deze begint af te spelen dan wil je dat de kijker niet doorscrolt maar blijft kijken. Dus open met impact!

TIP 7: Houdt het luchtig en gebruik humor

Voor de meeste animaties geldt dat maar weinig kijkers zitten te wachten op zware en droge kost. De kunst is om je verhaal op zo’n manier te vertellen dat het bij de ontvanger heel gemakkelijk binnenkomt. Moeilijke onderwerpen wil je op zo’n manier brengen dat het makkelijk overkomt. En wederom kan humor hier een belangrijke rol in spelen. Ook erg serieuze onderwerpen kunnen net wat luchtiger worden door middel van overdrijving of zelfspot. Door die tools in te zetten kan je er voor zorgen dat de boodschap nog beter blijft hangen. Daarnaast wordt de kans nog groter dat je video gedeeld wordt op social media..

Dit houdt niet in dat elke animatie hilarisch moet worden. Uiteraard kies je voor een stijl die bij je identiteit past.

TIP 8: Maak m tijdloos, voorkom jaartallen en dingen die snel geschiedenis zijn.

Of je nu zelf tijd investeert of een animatie laat maken door een freelancer of animatiestudio, er is een investering mee gemoeid. Dus zorg ervoor dat je filmpje niet in no-time over datum is. Het is prettig als je een tijdje vooruit kan en dat je hem op meerdere manieren kan inzetten. Bij een presentatie, op je website, op social media, enz.

TIP 9: Verdiep je in de stijl van de maker

Misschien een open deur, je bekijkt natuurlijk werk van degene die jouw animatie gaat maken, maar let ook op de werkwijze. Hoe gaan ze te werk, word je betrokken, word je goed begeleidt in het hele proces? Of is het ‘U vraagt, wij draaien?’. Belangrijk is dat de werkwijze aansluit op je wensen. De fijnste les die wij jaren geleden kregen was van een bedrijf die een heel concept en uitgeschreven script aan ons gaf met de vraag of we daar een animatie van konden maken. Wij maakten een offerte en gingen aan de slag met het design, ineens besloot de opdrachtgever om de opdracht in te trekken. De reden was dat ze zich niet goed genoeg begeleid voelden doordat we klakkeloos met het geleverde script aan de slag gingen. Dit voelde erg naar, maar ze hadden gelijk. We hebben daarop ons hele proces omgegooid en aangepast. Nu starten we altijd met een brainstorm over het gewenste. We stellen kritische vragen en onderzoeken wat de beste vorm is voor de animatie die ze zoeken. Soms kan daar een heel ander advies uit rollen, bijvoorbeeld dat een video meer geschikt zou zijn dan een animatie, of dat het geen uitleg animatie moet worden maar een reeks korte animaties voor een social media campagne. Op deze manier voorkom je dat je halverwege het proces erachter komt dat iets niet werkt, of erger nog, dat je aan het einde moet concluderen dat het niet het gewenste resultaat is geworden of heeft opgeleverd. Deze opzet heeft ervoor gezorgd dat veel opdrachtgevers zich gedurende het hele proces erg goed begeleid voelen en daarnaast merk je tijdens de brainstormsessies dat dit ook heel verhelderend werkt voor medewerkers van het bedrijf, ineens leren ze nog meer over het product of de dienst die ze leveren. Dingen die ze nooit wisten..

TIP 10: Let op de animatiestijl, de manier van bewegen bepaalt of kijker blijft hangen.

Je kan een geanimeerd karakter op vele manieren iets laten vertellen. Voor de kijker werkt dit vaak onbewust. Pas als het echt fout gedaan is dan gaat het storen. Maar er is een groot verschil tussen heel droog de gevraagde actie uitbeelden of echt acteerwerk. Wat maakt een beweging geloofwaardig? Een hele belangrijke daarin is ‘het gewicht’. Voel je dat een karakter gewicht heeft? Of blijft hij gewoon recht staan als hij een been optilt?

Zonder dat we misschien gelijk weten waar het mis gaat voelt de kijker dat er iets niet klopt als een karakter de zwaartekracht tart. Daarnaast is een goede animator een echte acteur (mogelijk met plankenkoorts, vandaar de keuze om zijn talent op een geanimeerd karakter los te laten).

Een mooi voorbeeld hiervan kreeg ik eens tijdens een masterclass karakteranimatie van oud Pixar animator Kyle Balda (ook bekend als director van ‘Minions’). Hij vertelde over acteerwerk tijdens het animeren van de film Toy Story. Het karakter Woody (de cowboy) moest een doos oppakken maar het kwam er in animatie op de een of andere manier net niet helemaal lekker en geloofwaardig uit. Wat ze dan vaak doen is dat animatoren de actie zelf uitbeelden en dat filmen ze dan. In dit geval vroeg hij of iemand even iets van de grond op wilde pakken en de collega in kwestie droeg toevallig een nette pantalon. Dat was een enorm fijne bijkomstigheid want wat doen mensen met een nette pantalon die door de knieën gaan? Die pakken voordat ze gaan hurken even de broek net boven de knieën vast, tillen het iets naar boven om ruimte te maken voor de buigende knie en zakken dan pas naar beneden. Dit bedenk je niet als je achter je computer zit te animeren, dit moet je onderzoeken. En als je je digitale karakter dit laat doen en het werkt, dan is dat fantastisch!

TIP 11: Kies een fijne stem.

Weer een open deur. Maar een fijne stem is niet perse een professionele zoetgevooisde stem. Een onderwerp kan vragen om een oudere betrouwbare rustige mannenstem maar juist ook om een vrolijke springerige jonge vrouwenstem. Deels is dat smaak en deels is dat strategie, wederom geldt hierbij ook; verplaats je in je doelgroep.

TIP 12: Gebruik sound effects

Liefhebbers van film weten dat geluid vaak minstens de helft van de filmbeleving is. Bij een horrorfilm kan het je helpen om het minder eng te maken door even het geluid uit te zetten. Een rare beweging in animatie kan zonder geluid heel fout overkomen. Maar met het juiste geluidseffect kan je ineens begrijpen wat je ziet. Daarnaast kan je enorm veel sturen in de sfeer die je graag wilt uitstralen. Er zijn genoeg sites met stock muziek en soundeffects. Soms is een stockmuziekje prima. Het voordeel is dat het weinig kost. Maar bedenk goed dat uniek sounddesign echt kwaliteitsverhogend werkt.

TIP 13: Design, passend bij je huisstijl – gebruik je merkkleuren, laat je klant je onthouden.

Mogelijk denk je hier niet gelijk over na maar een animatie maken is bij uitstek een middel om je identiteit verder te versterken. Zorg ervoor dat de hele film herkenbaar is als een uiting van jouw merk. Door het gebruik van de kleuren van je logo, dezelfde beeldtaal als je website, en volledig passend bij jouw missie en visie.

Tip 14: Maak gebruik van een goede call to action

Wat wil je dat de kijker doet na het zien van de animatie? Is het puur ter kennisgeving of wil je nog een boodschap meegeven? Wil je wellicht dat ze naar je website gaan? Of een pakkende tekst meekrijgen die ze tot denken aanzet? Je kan dat allemaal kwijt achter je animatie, denk er goed over na, het kan nog een extra kans zijn om je kijker te binden. 

TIP 15: Verspreiden: zorg dat ie gezien wordt (link in je signature, video op mobiel)

Als je uiteindelijk je animatie klaar hebt, dan moet het natuurlijk zoveel mogelijk bekeken worden! Hoe ga je dat doen? Ga je hem op je site plaatsen, op social media zetten, misschien in de signatuur onderaan je mail plaatsen? Er zijn heel veel manieren om je animatie onder de aandacht te brengen. Als je wilt dat hij zoveel mogelijk bekeken wordt, zorg dan ook dat je je netwerk inzet, je medewerkers of collega’s je animatie delen en zorg voor goede tags en omschrijvingen.

TIP 16: Op welk medium wordt de animatie bekeken?

De laatste tip, maar geen onbelangrijke, waar wordt de animatie eigenlijk vertoond? Het is in bovenstaande tips al aan bod gekomen, maar het is belangrijk om je te realiseren waar je doelgroep je animatie gaat zien. Voor elk medium zijn ‘optimale’ lengtes en andere spanningsbogen. Op social media werkt een pakkend visueel begin goed omdat binnen 1 seconde wordt besloten of er doorgescrold wordt of dat er toch wordt gekeken. Bij een presentatie heb je iets meer tijd en kan je geluid veel meer voor je doen, je hebt dan zelf invloed op bijvoorbeeld het volume en de inleiding van je film. Op je website waarop je bijvoorbeeld wilt uitleggen hoe iets werkt is humor misschien iets minder belangrijk terwijl op een plek waar je geen geluid kan gebruiken, zoals bij narrowcasting, je echt moet opvallen om de aandacht te trekken.